Lekker een dagje naar het strand
Nu de zonnige dagen eraan komen komt in het weer bericht meer en meer de UV index aan bod. In dit hoofdstukje wordt er aandacht besteed aan de volgende zaken:
- Hoe verbrand de huid?
- Hoe kan ik mijn huidtype bepalen?
- Hoe kan ik weten hoe lang ik in de zon mag blijven?
- Beschermt de zonnebrandolie mijn huid?
- Hoe zit dat met die beschermingsfactor die vermeld staat op een flesje zonnebrandolie?
- Wat is de UV index eigenlijk?
Een goede raad: Zonnebrand is wel degelijk schadelijk voor de huid. Lig niet uren te zonnebaden. Zorg voor een goede bescherming met een voldoende beschermingsfactor. Bescherm het hoofd met een petje of hoedje tegen een zonneslag. Merk je op je huid vlekjes of plekjes, raadpleeg dan een huidspecialist! De gouden regel is nog echter: 'Beter voorkomen dan genezen!'
Veilig zonnen zonder zonnebrand
Het zonlicht bevat ultraviolette straling, die verkleuring van de huid veroorzaakt.
Naarmate de zon 's middags hoger aan de hemel staat, afhankelijk van de seizoenen, is deze straling sterker.
De verkleuring van de huid hangt ook sterk af van het huidtype (licht of donker getinte huid).
Deze pagina geeft het aantal uren, dat u veilig in de zon kunt doorbrengen tussen 12 en 15 uur 's middags zonder achteraf rood te kleuren van de zonnebrand.
Als uw huid nog niet gewend is aan de zon, neem dan de helft van de getoonde tijden.
De onderstaande getallen kunt u vermenigvuldigen met de beschermingsfaktor van uw zonnebrandolie.
Bijvoorbeeld: Iemand met een gevoelige huid (zie tabel onder punt 1) smeert zich in met een zonnebrandolie van factor 20. In principe zou de huid in juli maar 10 minuten zonlicht mogen hebben. Met de bescherming kan dit tot 200 minuten.
Herhaaldelijk insmeren blijft toch de boodschap. Af en toe een half uur uit de zon is echter nog beter en gezonder voor de huid. Deze tabel geeft enkel een richting aan. Ieder huidtype wijkt toch nog een beetje af.
Raadpleeg zeker uw apotheker of arts als u naar zuiderse zonnige landen reist.
De UltraViolette stralingsindex
De UV-index is een maat voor de intensiteit van de ultraviolette straling (UV-straling) afkomstig van de zon. Hoe hoger de UV-index, hoe gevaarlijker het is om onbeschermd in de zon te blijven.
De huid zal dan sneller verbranden en het risico op huidkanker neemt toe. Door hierop de aandacht te vestigen, gaat de invoering van de voorspelling van de UV-index gepaard met een aansporing tot verstandig omgaan met de zon.
Meteorologische instituten in tal van landen hebben afgesproken om overal dezelfde index te hanteren. Zo kan u op uw vakantiebestemming het gevaar op zonnebrand goed inschatten door de lokale UV-index te vergelijken met de waarden die u gewoon bent in Nederland of België.
UV en Huidziektes
Huidveroudering
Naast het onmiddellijk gevaar op zonnebrand kunnen UV-stralen op lange termijn meespelen in het verouderingsproces van de huid. Hierdoor zal rimpelvorming optreden. In het verouderingsproces van de huid speelt de zon een belangrijke rol, waardoor deze rimpels vooral voorkomen op zonbeschenen delen van de huid en des te sterker naarmate de totaal ontvangen UV-dosis groter is.
Huidkanker
Huidkanker ontstaat vooral bij personen met een bleek huidtype en is afhankelijk van de totale UV-dosis die de huid te verwerken krijgt. Niet alleen tijdens de vakantie, maar dagelijks is de huid blootgesteld aan UV-stralen. Hoe groter deze totale hoeveelheid, hoe groter het risico later. Vandaar het belang op te letten met de zon wanneer de UV-index hoog is. Bij één bepaald type huidkanker, het kwaadaardig melanoom, zou er een verband bestaan met verbrandingen door de zon tijdens de kinder- en tienerjaren. Kinderen en tieners moeten dus extra voorzichtig zijn wanneer de UV-index hoog is.
Verstandig Zonnen
Hoe kan u 'verstandig omgaan met de zon' ?
* Smeer u regelmatig in met een zonnecrème (factor 12 of hoger).
* Draag een zonnebril, bij voorkeur met UVA en UVB bescherming.
* Draag een hoed of pet, zo bescherm je ogen, oren, gezicht en nek.
* Draag beschermende kledij in de mate van het mogelijke.
* Vermijd de zon tussen 12 en 16 uur op onbewolkte dagen waarop de voorspelde UV-index meer dan 6,5 bedraagt.
* Wees extra voorzichtig voor kinderen en jongeren tot 16 jaar: gevolgen van overdreven blootstelling op langere termijn (zoals huidkanker) worden voor een groot deel bepaald door de hoeveelheid UV-straling die men tot op die leeftijd te verwerken krijgt.
* De kans op carcinoom (een vorm van huidkanker) wordt voornamelijk bepaald door de totale dosis UV-straling die men door de tijd heen ontvangt. Zodoende volstaat het niet om de zon enkel te vermijden wanneer de UV-straling piekwaarden heeft bereikt. Men dient zich ook te hoeden voor een langdurige blootstelling aan de zon bij een relatief lagere waarden van de UV-index.
* Men denkt wel eens dat het risico op zonnebrand klein is als het minder warm is. In werkelijkheid bestaat er geen rechtstreeks verband tussen de temperatuur en de hoeveelheid UV-straling. Zo kan je op een koele, onbewolkte zomerdag evenzeer verbranden als op een bloedhete zomerdag.
* Om zonnebrand te voorkomen, zoekt men dikwijls de schaduw op. Op die manier zal men inderdaad de direct van de zon afkomstige UV-straling vermijden, maar men onttrekt zich op deze wijze niet aan de door de omgeving weerkaatste straling. Men zal dus weliswaar minder snel verbranden, maar bij hoge UV-index is het gevaar niet helemaal geweken.
* Blijf uit de felle zon tussen 11 uur 's ochtends en 3 uur 's middags, wanneer het aandeel UVB het grootst is. Het is niet voor niets dat bewoners van warme landen dan binnen blijven en siësta houden. Bedenk dat de schaduw van een parasol of boom slechts een beperkte bescherming biedt tegen UV-straling en zonnebrand. Het VRT Weerbericht zal deze zomer weer de UV-index vermelden, een cijfer dat weergeeft hoe sterk de UV-straling is.
* Een pet met een lange klep of, beter nog, een hoed met brede rand werkt beter tegen zonnebrand dan wat voor crème dan ook. Hetzelfde geldt ook voor een T-shirt.
* Gebruik antizonnebrandcrèmes met een beschermingsfactor acht of hoger. Factor 8 wil zeggen dat je achtmaal zoveel UVB nodig hebt om te verbranden. Je verbrandt dan op het heetst van de dag niet binnen het half uur, maar pas na een uur of drie. Bedenk wel dat deze stelregel alleen opgaat als je elk uur een
nieuwe laag crème opsmeert en dat niet één merk echt waterbestendig is. Bovendien betekent bakken tot zonsondergang een hoge relatieve belasting met UVA. De crèmes beletten niet dat de veroudering van de huid gewoon doorgaat.
* Bepaal zelf je huidtype. Behoor je tot huidtype I of II dan loop je meer risico op het ontwikkelen van huidkanker. Heb
je een lichte huid met veel moedervlekken of zijn er familieleden met een melanoom, wees dan extra voorzichtig.
* Omdat de cel DNA-schade opstapelt, is de zonnebank vooral schadelijk voor mensen die zich ook veel aan de echte zon blootstellen. Dat de UVA van de zonnebank veilige straling is en geen DNA-schade geeft, is een fabeltje. Het
tegendeel is inmiddels wetenschappelijk aangetoond. Het overbruggen van zonvakanties met zonnebankkuren en het zogenaamde voorbruinen valt om deze redenen dan ook niet aan te bevelen. In Nederland en België is het gebruik van de zonnebank verboden voor jongeren onder de 15 jaar.
Weertegel
Weet dat als stro knapt onder de voet,
men wind en storm verwachten moet
Weertegel
Je hebt donkere lucht op Sint Marijn,
zo zal het een zachte winter zijn
Weertegel
In juni dondergevaan,
betekent een vruchtbaar jaar